Có thể phòng ngừa ung thư tủy sống hay không?

Ung thư tủy sống là một trong những bệnh lý hiếm gặp nhưng cực kỳ nguy hiểm, thường tiến triển âm thầm và gây ra các biến chứng nghiêm trọng đối với khả năng vận động và chất lượng cuộc sống. Nhiều người thắc mắc: liệu ung thư tủy sống có thể phòng ngừa được không? Các biện pháp phòng ngừa ung thư tủy sống nào thực sự hiệu quả? Trong bài viết này, Thuốc Ung Thư sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện, dựa trên nghiên cứu khoa học, kinh nghiệm lâm sàng và khuyến nghị từ chuyên gia, giúp bạn hiểu rõ hơn về cách giảm thiểu nguy cơ mắc căn bệnh này.

Tổng quan về ung thư tủy sống

Ung thư tủy sống là gì?

Ung thư tủy sống là tình trạng các tế bào bất thường phát triển trong tủy sống hoặc các mô xung quanh, gây chèn ép dây thần kinh, ảnh hưởng đến khả năng vận động, cảm giác và các chức năng cơ thể khác. Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ đoạn nào của tủy sống, từ cổ đến thắt lưng, với mức độ nghiêm trọng khác nhau.

Ví dụ thực tế: Một nghiên cứu trên tạp chí Neuro-Oncology (2022) cho thấy, khoảng 60% các trường hợp ung thư tủy sống ở người trưởng thành xuất phát từ di căn của các khối u ở phổi, vú hoặc tuyến tiền liệt, trong khi 40% là khối u nguyên phát của tủy sống.

Ung thư tủy sống có phổ biến không?

Ung thư tủy sống là bệnh hiếm, chiếm dưới 5% tất cả các loại ung thư thần kinh trung ương. Tuy nhiên, vì bệnh tiến triển âm thầm và triệu chứng ban đầu dễ nhầm lẫn với các vấn đề cơ xương khớp thông thường, tỷ lệ chẩn đoán muộn khá cao.

Vì sao ung thư tủy sống nguy hiểm?

Ảnh hưởng trực tiếp tới tủy sống: Khi khối u chèn ép, các dây thần kinh không thể truyền tín hiệu bình thường.

• Khó điều trị: Phẫu thuật tủy sống phức tạp, phẫu thuật không triệt để có thể để lại di chứng vĩnh viễn.
• Tỷ lệ biến chứng cao: Bao gồm liệt nửa người, rối loạn cảm giác, rối loạn đại-tiểu tiện.

Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society, 2023), khả năng sống sót phụ thuộc nhiều vào giai đoạn phát hiện, loại khối u và phương pháp điều trị, do đó phòng ngừa và phát hiện sớm đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Xem thêm thông tin chi tiết: Ung thư tủy sống nguy hiểm mức nào? Những điều cần hiểu đúng

Thực trạng người mắc bệnh ung thư tủy sống hiện nay

Bất kỳ ai cũng có nguy cơ mắc ung thư tủy sống, mặc dù đây là bệnh lý khá hiếm gặp. Tỷ lệ người bị u tủy sống chỉ chiếm khoảng 2% trong tổng số các khối u xuất hiện trong cơ thể. Nếu so sánh với các khối u trong hệ thần kinh trung ương, u tủy chiếm khoảng 15%, trong khi số người mắc u não cao gấp 4–6 lần so với u tủy.

Bệnh thường gặp nhiều hơn ở người trưởng thành, rất hiếm khi xuất hiện ở trẻ em. Ung thư tủy sống có thể phát triển ở bất kỳ vị trí nào trong ống sống, bao gồm cổ, ngực và thắt lưng. Trong đó, u xuất hiện ở vùng cột sống ngực chiếm tỷ lệ cao nhất, trên 60%, tiếp theo là vùng cột sống cổ với khoảng 25%, còn u vùng thắt lưng ít gặp nhất, chỉ chiếm 15–25%. Vị trí phổ biến của các khối u thường là tại rễ thần kinh.

Một đặc điểm đáng chú ý của ung thư tủy sống là bệnh tiến triển âm thầm, khởi phát với các triệu chứng mơ hồ, không rõ ràng. Nhiều trường hợp chỉ nhận thấy những dấu hiệu nghiêm trọng sau nhiều năm, khiến người bệnh dễ bỏ qua giai đoạn đầu và làm chậm trễ việc chẩn đoán, điều trị kịp thời.

Thực trạng người mắc bệnh ung thư tủy sống hiện nay

Triệu chứng của bệnh ung thư tủy sống

Triệu chứng của ung thư tủy sống thường phụ thuộc vào từng giai đoạn phát triển của bệnh.

Giai đoạn đầu

Ở giai đoạn này, nhiều bệnh nhân chỉ nhận thấy những dấu hiệu rất nhẹ hoặc mơ hồ tại vị trí tủy bị tổn thương, kèm theo một số triệu chứng liên quan đến rễ thần kinh. Cơn đau thường xuất hiện theo từng cơn, âm ỉ và lan dọc theo đường thần kinh bị chèn ép, đôi khi kèm theo cảm giác tê bì hoặc yếu cơ. Chính vì tính chất nhẹ và không điển hình này, ung thư tủy sống dễ bị nhầm lẫn với các bệnh xương khớp thông thường như thoát vị đĩa đệm hay tê tay chân. Việc phát hiện sớm ở giai đoạn này là rất quan trọng, vì nó giúp tăng hiệu quả điều trị và có vai trò lớn trong phòng ngừa ung thư tủy sống tiến triển nặng.

Giai đoạn tiến triển

Khi khối u phát triển lớn hơn, tủy sống có thể bị chèn ép nghiêm trọng, dẫn đến mất cân bằng và đẩy lệch tủy sang một bên. Lúc này, bệnh nhân có thể gặp tình trạng yếu hoặc liệt một nửa cơ thể, mất cảm giác khi tiếp xúc với nhiệt độ nóng hoặc lạnh. Triệu chứng xuất hiện nhanh và mạnh hơn, cảnh báo nguy cơ bệnh đang tiến đến giai đoạn toàn phát.

Giai đoạn toàn phát

Ở giai đoạn muộn, các triệu chứng thường xuất hiện ở cả hai bên cơ thể. Bệnh nhân không chỉ bị rối loạn cảm giác, hạn chế vận động mà còn có thể gặp các vấn đề về chức năng cơ quan, như bí tiểu, tiểu khó hay táo bón. Đây là giai đoạn mà việc điều trị trở nên phức tạp và kết quả phục hồi thường hạn chế, vì vậy việc nhận biết sớm các dấu hiệu từ giai đoạn đầu và thực hiện các biện pháp phòng ngừa ung thư tủy sống là cực kỳ quan trọng.

Xem thêm: Nhận biết sớm các dấu hiệu ung thư tủy sống

Biện pháp phòng ngừa ung thư tủy sống hiệu quả

Ung thư tủy sống là bệnh lý hiếm gặp và hiện chưa xác định được nguyên nhân cụ thể, vì vậy việc phòng ngừa trực tiếp gặp nhiều hạn chế. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể áp dụng những biện pháp gián tiếp để giảm nguy cơ mắc bệnh và nâng cao sức khỏe tổng thể.

Duy trì lối sống lành mạnh: Một chế độ sinh hoạt khoa học và lành mạnh luôn là nền tảng quan trọng trong việc phòng ngừa ung thư tủy sống. Hãy đảm bảo ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, cân bằng giữa các nhóm thực phẩm, ngủ đủ giấc và duy trì giờ giấc sinh hoạt hợp lý. Tránh thức khuya, căng thẳng kéo dài và các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá là cách đơn giản nhưng hiệu quả để bảo vệ sức khỏe.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Không có thực phẩm nào có thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ ung thư tủy sống, nhưng chế độ ăn cân bằng sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh. Chuyên gia khuyến nghị hạn chế chất béo bão hòa, tăng cường rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt và các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa. Đây là cách vừa hỗ trợ hệ miễn dịch vừa bảo vệ các tế bào khỏi tổn thương.

Tập luyện đều đặn: Hoạt động thể chất thường xuyên giúp tăng cường miễn dịch, cải thiện sức khỏe xương khớp và hỗ trợ quá trình trao đổi chất. Bạn không cần luyện tập quá nặng; những bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, bơi lội hay các bài tập kéo giãn đều có lợi. Thói quen này không chỉ giúp phòng ngừa ung thư tủy sống mà còn làm chậm quá trình lão hóa tự nhiên.

Tránh xa thuốc lá và các chất độc hại: Các chất độc trong thuốc lá không chỉ làm tăng nguy cơ ung thư phổi mà còn liên quan đến nhiều loại ung thư khác, bao gồm ung thư gan, dạ dày và tủy sống. Hạn chế tiếp xúc với thuốc lá truyền thống và thuốc lá điện tử là một trong những bước quan trọng trong phòng ngừa ung thư tủy sống.

Sử dụng thảo dược một cách thận trọng: Một số thảo dược như bột nghệ, trà xanh, nhân sâm có thể hỗ trợ cơ thể chống oxy hóa và cải thiện sức đề kháng. Tuy nhiên, tuyệt đối không nên tự ý sử dụng mà cần tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn và tránh những tác dụng phụ không mong muốn.

Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây ung thư: Hóa chất độc hại, bức xạ và thuốc trừ sâu là những yếu tố có thể làm tăng nguy cơ ung thư. Cần trang bị bảo hộ khi tiếp xúc hoặc tránh xa hoàn toàn khi không cần thiết.

Kiểm tra yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có người mắc ung thư tủy sống hoặc các bệnh lý ung thư khác, hãy thông báo với bác sĩ và cân nhắc thực hiện các xét nghiệm tầm soát. Việc nắm rõ yếu tố di truyền giúp bạn chủ động trong phòng ngừa và phát hiện sớm.

Khám sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm những bất thường liên quan đến tủy sống. Nhận biết kịp thời các triệu chứng bất thường sẽ tạo điều kiện cho việc can thiệp và điều trị hiệu quả, nâng cao khả năng bảo vệ sức khỏe dài hạn.

Có nhiều yếu tố giúp phòng ngừa ung thư tủy sống hiệu quả

Khi nào cần đi khám để phát hiện sớm ung thư tủy sống?

Các dấu hiệu cảnh báo sớm

• Đau lưng kéo dài, không giảm dù nghỉ ngơi
• Tê bì, yếu cơ ở tay hoặc chân
• Rối loạn cảm giác hoặc mất thăng bằng

Triệu chứng nguy hiểm cần gặp bác sĩ ngay

• Liệt nửa người hoặc toàn thân
• Rối loạn đại-tiểu tiện đột ngột
• Mất cảm giác hoàn toàn vùng chi

Đối tượng có nguy cơ cao cần tầm soát định kỳ

• Người có tiền sử ung thư
• Gia đình có người mắc bệnh tủy sống
• Tiếp xúc bức xạ hoặc hóa chất độc hại lâu dài

Phương pháp chẩn đoán hiện nay

• MRI: tiêu chuẩn vàng để quan sát tủy sống
• CT scan: hỗ trợ đánh giá cấu trúc xương
• Chọc dịch tủy và xét nghiệm máu: khi cần xác định loại tế bào

Xem thêm: Ung thư tủy sống được bao lâu? Những điều người bệnh cần biết

Kết luận

Ung thư tủy sống là bệnh hiếm nhưng nguy hiểm, xuất phát từ nhiều yếu tố mà một số yếu tố không thể kiểm soát. Việc phòng ngừa ung thư tủy sống hoàn toàn là không khả thi, nhưng chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ thông qua lối sống lành mạnh, kiểm soát các bệnh lý mạn tính, tầm soát định kỳ và hạn chế tiếp xúc yếu tố nguy cơ.

Bên cạnh đó, nếu bạn muốn hiểu sâu hơn về các bệnh lý ung thư cũng như các kiến thức hữu ích về sức khỏe, hãy truy cập vào fanpage Thuocungthu.net - Hiểu bệnh, hiểu thuốc để cập nhật những thông tin y khoa chính thống cũng như các mẹo bảo vệ sức khỏe.

Giải đáp câu hỏi thường gặp (FAQ)

Ung thư tủy sống có di truyền không?

Một số hội chứng di truyền làm tăng nguy cơ, nhưng đa số trường hợp là không di truyền trực tiếp.

Có loại thuốc nào giúp phòng ngừa không?

Hiện chưa có thuốc nào đảm bảo phòng ngừa. Việc giảm nguy cơ dựa trên lối sống lành mạnh và kiểm soát các yếu tố nguy cơ.

Đau lưng kéo dài có phải dấu hiệu ung thư không?

Không phải tất cả đau lưng đều do ung thư, nhưng đau kéo dài, không giảm khi nghỉ ngơi, kèm tê yếu chi nên đi khám.

Người trẻ có nguy cơ mắc bệnh không?

Nguy cơ thấp hơn, nhưng không loại trừ, đặc biệt với người có yếu tố di truyền hoặc ung thư nguyên phát khác.

Có nên tầm soát định kỳ không?

Người có nguy cơ cao nên tầm soát định kỳ để phát hiện sớm và cải thiện kết quả điều trị.